Lần đầu tiên tôi sử dụng GitHub Copilot, tôi không quá mong đợi mà chỉ nghĩ nó như một món đồ chơi công nghệ mới. Một công cụ giúp autocomplete code một cách thông minh hơn. Nhưng sau một vài ngày sử dụng, tôi hoàn toàn cảm nhận được điều gì đó khác biệt. Nó không hoàn hảo, nhưng nó giúp tôi nhanh hơn đáng kể, đặc biệt với boilerplate code và các tác vụ lặp đi lặp lại. Đó là khoảnh khắc tôi biết rằng đây không chỉ là một cơn sốt tạm thời từ cộng đồng developer. Đó là khởi đầu của một sự thay đổi lớn.
Kể từ đó, câu hỏi bắt đầu lớn dần. Không còn là "AI có thể code không?". Chúng ta đã hoàn toàn trả lời câu hỏi đó. Bây giờ chúng ta đang hỏi những câu hỏi khác hoàn toàn:
- Chúng ta nên làm việc với nó như thế nào?
- Những gì vẫn nên được thực hiện bởi con người?
- Ranh giới giữa tốc độ và mức độ hiểu sâu ở đâu?
Đây là khoảnh khắc AI đối với tôi.
Sự phấn khích ban đầu
Vào cuối năm 2022, ChatGPT trở thành tiêu đề trên mọi trang báo. Chỉ trong vài tháng, nó trở thành ứng dụng phát triển nhanh nhất trong lịch sử. Sự ồn ào ở khắp mọi nơi:
- "AI sẽ thay thế lập trình viên."
- "Bạn có thể xây dựng một ứng dụng chỉ bằng cách viết prompt."
- "Thiết kế, viết code, phân tích dữ liệu, tất cả đều được tự động hóa bởi AI!"
Mọi người mơ ước lớn hơn, và các startups xuất hiện liên tục cung cấp công cụ AI cho mọi thứ: làm slide, UIs, làm content marketing, viết code, v.v. Chúng ta thấy lời hứa ở khắp nơi: "phát triển phần mềm nhanh hơn, đội ngũ nhỏ hơn, tự động hóa tốt hơn".
Và công bằng mà nói, một số điều trong số đó là thật. Các kỹ sư phần mềm, bao gồm cả tôi, đã thấy sự tăng cường ngay lập tức trong năng suất làm việc. Chúng ta có thể làm mọi thứ nhanh hơn, giải thích ý tưởng rõ ràng hơn, hoặc giải quyết vấn đề hiệu quả hơn với một prompt tốt.
Nhưng đồng thời, có điều gì đó cảm thấy không hoàn toàn đúng. Nhiều thứ được tạo ra bởi AI ở trạng thái "gần như đúng", chứ không phải hoàn toàn chính xác. Code chạy được, nhưng thiếu sự tinh tế. Document nghe có vẻ thông minh, nhưng bỏ lỡ những chi tiết quan trọng và thiếu chiều sâu. Design trông ổn, nhưng không thể áp dụng trong thực tế. Chúng ta bắt đầu nhận ra rằng AI có thể làm được nhiều thứ. Nhưng xây dựng một sản phẩm thực sự tuyệt vời? Điều đó vẫn cần sự can thiệp của con người.
Sự chuyển đổi từ phấn khích thành kỳ vọng công việc cơ bản
Những gì đang xảy ra bây giờ là sự chuyển đổi từ phấn khích đến kỳ vọng. AI không còn là một điều mới; sử dụng AI là một kỳ vọng công việc cơ bản mà bạn, cho dù làm việc ở đâu đều cần phải có.
Ở nhiều công ty, việc sử dụng các công cụ AI đang trở thành một phần của công việc. CEO của Shopify đã bắt đầu điều này bằng cách nói công khai rằng họ mong đợi mọi nhân viên sử dụng AI trong quy trình làm việc của họ. Không sử dụng AI bây giờ cảm giác như không sử dụng Google hàng thập kỷ trước.
Và sự chuyển đổi này không chỉ về tốc độ. Nó về cách chúng ta làm việc.
- Các kỹ sư đang suy nghĩ lại quy trình làm việc của họ: Những phần nào của tôi nên giữ? Tôi có thể tự động hóa phần nào với AI?
- Đội ngũ phát triển sản phẩm phần mềm đang khám phá các phong cách cộng tác mới: PMs có thể viết specs theo cách AI có thể hiểu và sử dụng không?
- Những nhà lãnh đạo đang xem xét lại cấu trúc của đội ngũ: Tôi có còn cần tỷ lệ người mới và chuyên gia như trước đây không?
Vấn đề không còn là AI thay thế kỹ sư phần mềm. Nó về những kỹ sư phần mềm biết cách làm việc với AI vượt trội hơn những người không biết.
Đón đầu sự chuyển đổi
Nếu bạn đang dẫn dắt một đội ngũ, xây dựng sản phẩm phần mềm, hoặc viết code, đây là một số cách thực tế để chuyển từ sự phấn khích nhất thời đến tác động thực sự:
Đối xử với AI như một đồng nghiệp, không chỉ là một công cụ.
AI là người đồng nghiệp của bạn, người có thể làm việc nhanh, không mệt mỏi, nhưng cần hướng dẫn rõ ràng. Đừng mong đợi AI đọc được suy nghĩ của bạn. Hãy dưa ra hướng dẫn rõ ràng và cụ thể. Kiểm tra công việc của nó. Dạy nó các tiêu chuẩn của bạn.
Làm cho AI trở thành một phần của quy trình làm việc của bạn, không phải một tác vụ riêng biệt.
Những lợi ích lớn nhất đến với bạn khi mà AI được nhúng vào quy trình làm việc hàng ngày của bạn. Hãy sử dụng AI để:
- Soạn thảo mô tả về merge request của bạn.
- Refactor code lặp đi lặp lại.
- Viết test cases từ API specs.
- Tóm tắt meeting notes.
- v.v
Mong đợi đối với kỹ sư phần mềm ngày càng nhiều hơn.
Bây giờ, AI có thể viết rất nhiều code. Giá trị thực sự của kỹ sư phần mềm đang chuyển dịch. Việc hiểu vấn đề, đánh giá sự đánh đổi, thiết kế hệ thống, kiểm soát chất lượng đầu ra, v.v trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Cập nhật định nghĩa "làm xong" của bạn.
Nếu thời gian dành cho một công việc của bạn không thay đổi với AI trong quy trình làm việc, bạn nên hỏi: "Tại sao không?". Với tích hợp đúng, nhiều tác vụ nên di chuyển nhanh hơn 30 đến 50%. Nếu điều đó không xảy ra, hoặc quy trình làm việc đang có vấn đề, hoặc AI không được sử dụng hiệu quả.
Đừng cố chạy theo kết quả nhất thời.
AI sẽ không tăng gấp ba tốc độ phát triển sản phẩm phần mềm của bạn. Nếu bạn có thể đạt được sự tăng tốc từ 20 đến 30%, đó vẫn là một chiến thắng lớn, nhưng đừng rơi vào bẫy rằng tốc độ sẽ có thể tăng 10 hay 20 lần. Thay đổi bền vững cần thói quen mới, không chỉ những công cụ mới.
Khoảnh khắc này là thật. Hãy sử dụng nó tốt!
AI sẽ không thay thế bạn, nhưng các kỹ sư sử dụng AI tốt sẽ thay thế những người không.
Sự phấn khích ngày càng lớn, nhưng cơ hội thực sự nằm trong yên lặng: quy trình tốt hơn, suy nghĩ rõ ràng hơn, phản hồi nhanh hơn, tất cả những điều đó vẫn còn rất nhiều không gian để trở nên tốt hơn, đặc biệt với AI.
Đừng chỉ thử nghiệm AI. Hãy tích hợp nó, làm cho nó trở thành một phần của cách bạn nghĩ, xây dựng sản phẩm, và cộng tác với người khác.
Đây là sự chuyển đổi. Khoảnh khắc AI đã ở đây. Còn lại là ở bạn.