Vài năm trước, tôi chưa bao giờ tưởng tượng rằng tôi sẽ dành phần lớn thời gian trong ngày để tương tác với một model AI - giúp tôi viết code, tóm tắt meeting, hoặc debug một chức năng không ổn định. Khi đó, AI cảm giác như thứ chỉ dành cho các phòng nghiên cứu, nơi các nhà nghiên cứu làm việc. Chắc chắn, bạn đã nghe về việc AI đánh bại con người trong cờ vây hoặc tạo ra những hình ảnh siêu thực, nhưng nó cảm giác rất xa vời với công việc hàng ngày của việc xây dựng software.
Rồi một ngày, nó không còn như vậy.
Khi ChatGPT ra mắt, lần đầu tiên AI không bị ẩn sau những phòng nghiên cứu nữa. Bất kỳ ai cũng có thể gõ vào một khung chat đơn giản và nhận được những câu trả lời thực sự hữu ích.
Đó chính là sự chuyển đổi.
AI đã ở đây từ rất lâu
Hãy rõ ràng: AI (Artificial Intelligent) hay Trí Tuệ Nhân Tạo không mới. Thuật ngữ này đã có từ những năm 1950. Machine Learning (Máy học) đã cung cấp giải pháp cho những thứ như phát hiện gian lận, gợi ý sản phẩm, hay tìm kiếm kết quả tương tự trong nhiều năm. Nhưng hầu hết chỉ sống đằng sau hậu trường. Nếu bạn không làm việc tại Google hoặc Meta, bạn không xây dựng AI, bạn chỉ tiêu thụ AI một cách gián tiếp.
Trước ChatGPT, hầu hết AI đều được phát triển theo hướng hẹp và chuyên biệt. Bạn sẽ huấn luyện một mô hình để làm một việc tốt, ví dụ như phân loại thư rác, phát hiện khuôn mặt, dịch thuật, v.v. Những hệ thống này mạnh mẽ, giải quyết được vấn đề, nhưng chúng đắt đỏ, cần rất nhiều dữ liệu, và cần chuyên gia để xây dựng và duy trì. Rào cản để bạn có thể tiếp cận AI trong công việc hàng ngày tương đối cao.
Và vì thế mà đối với hầu hết kỹ sư phần mềm? AI là thứ mà những người khác đang làm việc.
Sự trỗi dậy của LLMs (Large Language Models)
Năm 2017, các nhà nghiên cứu đã đưa ra một thiết kế mới cho các mô hình AI gọi là Transformer. Nó tạo ra sự khác biệt lớn. Thay vì chỉ đoán từ tiếp theo, nó bắt đầu đoán các từ tiếp theo cùng với ngữ cảnh của những từ trước đó. Đó là điều làm cho AI ngày nay cảm giác hữu ích hơn nhiều, vì nó có thể dựa trên ngữ cảnh chứ không chỉ tạo sinh dựa trên từ liền kề.
GPUs (Chip đồ họa) trở nên mạnh mẽ và giá cả phải chăng hơn, vì vậy việc huấn luyện các mô hình AI trở nên dễ dàng hơn, tất nhiên nó không rẻ, nhưng nó không còn chỉ dành cho các doanh nghiệp khổng lồ. Đồng thời, việc thu thập dữ liệu trên internet trở nên dễ dàng hơn, hầu hết mọi thứ đều được tải lên internet. Điều đó giúp các mô hình như GPT có thể được huấn luyện trên mọi thứ từ sách đến Wikipedia đến các bài viết ngẫu nhiên, các thảo luận trên cộng đồng, các dự án mã nguồn mở, v.v.
Năm 2020, OpenAI phát hành GPT-3. Nó ấn tượng, nhưng vẫn chủ yếu là đồ chơi cho những người yêu thích công nghệ.
Cuối năm 2022, ChatGPT thay đổi mọi thứ. Cùng mô hình lõi với GPT-3, nhưng được hiệu chỉnh tốt hơn và đóng gói với một giao diện chat đơn giản. Bạn không cần hiểu tất cả các khái niệm về AI hay Machine Learning phức tạp để sử dụng nó. Bạn chỉ cần hỏi nó một câu hỏi qua khung chat, và kì vọng nhân về một câu trả lời có ý nghĩa. Và nó làm được điều đó.
Số lượng người sử dụng tăng chóng mặt, ChatGPT đạt 100 triệu người dùng sau hai tháng. Nó nhanh hơn bất kỳ ứng dụng nào trong lịch sử.
Đột nhiên, mọi người, dù bạn là học sinh, giáo viên, nhân viên văn phòng, kỹ sư phần mềm, hoặc ai đó không có nên tảng gì về công nghệ, bạn vẫn có thể hỏi nó một câu hỏi hoặc mô tả một công việc và thấy được kết quả. Lần đầu tiên, mọi người có thể có trải nghiệm cá nhân những gì AI có thể làm, mà không cần biết nó hoạt động như thế nào bên dưới. Điều này đã đưa AI vào cuộc sống hàng ngày của hàng triệu người.